Üniversiteye girişte baraj puanı uygulamasının kaldırılması ile başlayan, adayların düşük YKS puanı ile, hatta “0” net ile bir yükseköğretim programına yerleşmeleri ile ortaya çıkan çarpık yükseköğretim planlaması ve Türkiye’de yükseköğretimdeki ticarileşmenin olumsuz sonuçları ile ilgili, Eğitim Sen Sivas Şube Başkanı İbrahim KILIÇ açıklamada bulundu.
Konuya ilişkin değerlendirmesinde; “Son YKS sonuçları kanıtlamıştır ki, Türkiye’de yükseköğretim sistemi, siyasi iradenin oyun alanı haline dönüşmüştür. İktidar, yükseköğretim planlamasında uzman görüşleri ve akademik birikim sahibi kesimlerin ve eğitim bilimcilerin önerilerini değil, siyaseten şirinlik yapmak zorunda olduğu kesimlerin beklentilerini temel alan yaklaşım ve uygulamaları ile, üniversite sistemini çökertme yolunda hızla ilerlemektedir.” diyen Eğitim Sen Sivas Şube Başkanı İbrahim KILIÇ, sözlerine şöyle devam etti.
“- 2023 yılında YKS’de baraj puanı uygulamasının kaldıran iktidar, muhtemeldir ki, böylesi tuhaf sonuçlar ortaya çıkacağını öngörememiştir. Şöyle ki, son üç yıldır, YKS sonrası tercih aşamasında, adaylar herhangi bir puan türünde ‘0’ puan alsalar bile, tercih ettiği programlardan birine yerleşebiliyor. Uzmanların ortak görüşü ve uyarısı, barajın kaldırılmasının eğitimde kaliteyi aşağı çekeceği yönünde olmasına rağmen, bir kesim tarafından bu durum fırsat eşitliği olarak algılanıyor. Bu algı hem yanlış, hem de tehlikelidir. 2023’te toplam 107 öğrenci ‘0’ veya ‘0,5’ net ile tercih ettiği programa yerleşmişken, bu sayı, 2024’te 203’e yükseldi. 2025 YKS’da bu sayı 179. Eksi netle öğrenci kabul eden programlarda, ilk sıralar, sağlık ile ilgili ön lisans programları olmuştur. Diyaliz, Fizyoterapi, Odyometri gibi, sağlık sektörüne ara eleman yetiştiren ön lisans programları, bu kadar kolay gözden çıkartılmamalı, bununla birlikte; Bilgisayar Destekli Tasarım, Sosyal Hizmetler, Uluslar Arası İlişkiler gibi lisans programlarına da, ‘0’ net ile yerleşmenin önü kesilmelidir. Çözüm, yükseköğretim planlamasının daha rasyonel ve çağın gereksinimleri doğrultusunda gözden geçirilmesidir.”
Kötü planlama ve yanlışta ısrarcı olmanın yarattığı tahribatın bütün vebalinin siyasi iktidarda olduğunu iddia eden İbrahim KILIÇ; her yıl sınava giren aday sayısının artmasına, her yıl üniversitelerde yeni bölüm ve programlar açılmasına rağmen, tercihlerin belirli alanlara yönelmesi nedeniyle, pek çok bölüm ve programda kontenjanların dolmadığını da sözlerine ekledi.
İbrahim KILIÇ, şöyle devam etti;
“- Aslında bu bir kriz halidir. Son tablo, ülkede pek çok alanda yaşanan çürüme ve siyasi yalpalama halinin, yükseköğretimdeki yansımasından ibarettir. YÖK’ün açıkladığı rakamlara göre bu yıl sınava giren 2 milyon 560 bin adaydan yalnızca 1 milyon 412 bin aday tercih yapmış, tercih yapanların ise, 785 bin 186’sı bir yükseköğretim programına (açık öğretim programları dahil) yerleşebilmiştir. Yerleşme oranı, %55,6’dan ibarettir. Diğer taraftan, eğitim sisteminin genelinde olduğu gibi, yükseköğretimde de piyasalaşmanın bütün koşulları oluşturulmakta, bu kapsamda ülkemizdeki özel üniversitelere her yıl bir veya birkaç adet eklenmektedir. Faaliyet gösteren 209 üniversiteden 79’u vakıf üniversitesidir, bu sayının oransal karşılığı yaklaşık %40’tır. Bu yıl ilk kez, vakıf üniversiteleri 4’te 1 oranında boş kalmıştır. Bunun nedeni, başta denetlenemeyen fiyat politikalarıdır ki, bu yıl vakıf üniversitelerinin açıkladığı yıllık ücret, bazılarında 1 milyon liranın üstündedir. Üniversite eğitiminin nasıl bir ticari mecraya dönüştüğünün bundan daha somut bir göstergesi yoktur. Kamu üniversitelerinin içinin boşaltılması ve giderek niteliksizleştirilmesi karşısında, pek çok aile, eğitim ve bilimin nispeten nitelikli ve uluslar arası standartta olduğu zannıyla, evini arabasını satıp, çocuğunu vakıf üniversitelerine gönderme yolunu seçmiştir. Biz Eğitim Sen olarak, kuruluş ilkelerimizden olan; “İnsan, Toplum ve Doğa Yararına Üniversite” şiarı doğrultusunda, üniversiteye yerleşen gençlerimizin gelecek kaygılarının giderilmesi, alınacak radikal önlemlerle gençlerin yurt dışında gelecek arama hayallerinin yurt içine evrilmesi kadar; yükseköğretimin niteliğinin yükseltilmesi, yükseköğretimin siyasi argümanlar ve imtiyazların ötesinde, evrensel kıstaslar dahilinde programlanması, tüm akademisyenlere özgür bilim yapma koşullarının yaratılması, idari ve teknik kadroların ekonomik ve sosyal koşullarının yükseltilmesini de savunuyor ve bu kapsamda çalışmalar yürütüyoruz. Zaman zaman bu çalışmalarımızı raporlaştırarak, YÖK ve diğer paydaş kurumlara sunuyoruz. Ancak görünen şudur ki, siyasi yapı, okul öncesinden yükseköğretime kadar bir büyük dönüşüm projesinin son tuğlalarını koyma hazırlığındadır. Buradan uyarıyoruz, laik, demokratik, kamusal, ana dilinde eğitim ve özgür bilim / özerk üniversite idealimizden zerre taviz vermeksizin çalışıyoruz, çalışacağız ve sahte istatistikler ve uluslar arası geçerliliği bulunmayan derecelendirme kuruluşlarının verilerine dayanan oranlarla çizilen pembe tabloların, halkın ve geleceğimizin mimarı olan gençlerimizin gözünü boyamasına izin vermeyeceğiz.”
