Tip 2 diyabetin risk faktörleri üzerine yakın zamanda yapılan bir araştırmaya göre kahvaltı gerçekten günün en önemli öğünü.
Genetik, fiziksel aktivite ve sağlıklı beslenme diyabet riskinde önemli bir rol oynar. Bununla birlikte, Barselona Küresel Sağlık Enstitüsü‘nden yapılan bir çalışma , başka bir değişkeni vurgulamaktadır: günün hangi saatinde yemek yiyorsunuz?
100.000’den fazla katılımcının yer aldığı araştırma, sabah 9’dan sonra kahvaltı yapmanın, sabah 8’den önce kahvaltı yapan insanlara kıyasla Tip 2 diyabet geliştirme riskini %59 artırdığını buldu . çalışma, bunu yapan kişilerin de durumu geliştirme riskinin daha yüksek olduğunu buldu.
Önleyici faktörler arasında ne tür yiyecekler yediğiniz, sirkadiyen ritminizi ne kadar iyi düzenlediğiniz ve gün içinde kaç kez yediğiniz yer alır. Genel olarak sağlıklı bir kahvaltı , fazladan meyve ve yağsız et içerir ve çok az işlenmiş gıda veya ilave şeker içerir. Benzer şekilde, sağlıklı bir öğle ve akşam yemeği sebze ve proteine önem verir. Ancak yemek zamanlarını planlamanın önemi de göz ardı edilmemelidir.
Kahvaltıya ağırlık
Barselona Enstitüsü çalışmasında, katılımcılar arasında 963 yeni Tip 2 diyabet vakası vardı. İnsidans, sabah 9’dan sonra kahvaltı yapan veya kahvaltıyı tamamen atlayan kişiler arasında sabah 8’den önce yemek yiyen kişilere kıyasla daha yüksek bulundu.
Tip 2 diyabet ve diğer kronik hastalık riski söz konusu olduğunda diyet ve sirkadiyen ritimler arasında bir ilişki vardır. Sirkadiyen ritimlerimiz 24 saatlik bir döngüyü takip ederek yeme alışkanlıklarını , sindirimi, metabolizmayı ve beslenmeyi etkiler.
Türkiye’de Gazi Üniversitesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı tarafından 2017 yılında yapılan bir araştırmaya göre , biyolojik saatimiz günlük döngülerimiz ve beslenme düzenimizle senkronize oluyor. Her gün aynı saatte tahmin edilebilir yemek zamanları planlamak sirkadiyen ritimlerimizi düzenlemeye yardımcı olabilir, ancak kişinin yemek programını bozmak veya değiştirmek obezite, diyabet ve kardiyovasküler hastalık riskini artırabilir.
Düzenli bir sirkadiyen programa göre kahvaltı yapmanın bazı potansiyel sağlık yararları arasında gelişmiş kan şekeri kontrolü, daha düşük inflamasyon seviyeleri, daha iyi kan basıncı seviyeleri ve daha sağlıklı lipit seviyeleri yer alır.
Amerikan Diyabet Derneği‘nin beslenme direktörü Elizabeth Hanna “Kahvaltı yapmak, diyabetli kişilerin kan şekerini daha etkin bir şekilde dengede tutmalarına ve yüksek kan şekerini önlemelerine yardımcı olabilir” dedi. “Ayrıca, kahvaltı yapmak, gün içinde tüketilen toplam kalori fazla olmadığı sürece kilo yönetimine yardımcı olabilir.” dedi.
Erken bir akşam yemeği yiyin
Saat 19.00’dan önce yemek yiyenlerle karşılaştırıldığında, akşam yemeğini saat 22.00’den sonra yiyen kişilerde Tip 2 diyabet gelişme riski daha yüksekti. Ek olarak, bir günde yedikleri yemek sayısının risk düzeyini etkilediği görüldü. Günde beş veya daha fazla yemek yiyen insanlar, daha düşük hastalık insidansı ile ilişkilendirildi.
Hanna, “Bazı araştırmalar, hem sağlıklı insanlar hem de diyabetliler için akşam saatlerinde glikoz toleransının azaldığını gösterdi, bu da kahvaltı gibi erken öğünlerde daha fazla karbonhidrat ve akşamları daha az karbonhidrat tüketme önerilerini destekliyor” dedi.
Erken bir akşam yemeği ile ertesi sabah kahvaltı arasında oruç tutmak, karaciğer yağ asitlerini vücuttaki dokular için enerji sağlayan ketonlara dönüştürdüğünde metabolik bir değişim yaratır. Ek olarak, kolesterol ve insülin seviyeleri, zaman kısıtlamalı yemek yeme ile düşürülür.
Hanna, “Metabolizmadaki bireysel farklılıklar nedeniyle, diyabetli tüm insanlar düzenli olarak kahvaltı yapmanın bir sonucu olarak kan şekeri dengesi yaşamayabilir” dedi. “Kayıtlı bir diyetisyen, beslenme uzmanı ve sertifikalı diyabet bakım ve eğitim uzmanı, en etkili kan şekeri yönetimi için bireysel ihtiyaçlara yönelik yemek planlama stratejilerinin nasıl uyarlanacağı konusunda rehberlik sağlayabilir.”
